Paylaşımlı Mülkiyet Türkiye’de Yükseliyor

Türkiye’de paylaşımlı mülkiyet modeli, artan konut fiyatları ve finansman zorlukları nedeniyle giderek daha fazla ilgi görüyor. Gayrimenkul Değerleme Uzmanı İbrahim Cihan Kurtulan, bankaların artık iki ila beş kişiden oluşan alıcı gruplarına özel kredi paketleri sunduğunu belirterek, bu sistemin sınırlı bütçeli bireyler için önemli bir fırsat yarattığını ifade etti.

Paylaşımlı Mülkiyet Nedir?

Paylaşımlı mülkiyet, bir taşınmazın birden fazla kişi tarafından ortaklaşa sahiplenilmesi anlamına gelir. Türkiye’de iki temel model uygulanmaktadır:

• Elbirliği Mülkiyeti: Hisselerin belirli olmadığı, ortak kullanım esasına dayalı mülkiyet türü.

• Paylı Mülkiyet: Her ortağın pay oranının açıkça belirlendiği ve günümüzde daha çok tercih edilen modeldir.

Kurtulan’a göre, yatırımcılar payları oranında kira gelirinden ve değer artışından faydalanabiliyor. Ancak, ortaklık sınırlarının net belirlenmesi ve ön alım hakkı gibi hukuki mekanizmaların etkin biçimde kullanılması gerekiyor.

Türk Tüketicisi Hâlâ Tam Mülkiyet Odaklı

Vartur Emlak CEO’su Şerif Varlı, paylaşımlı mülkiyet modeline ilginin arttığını ancak Türk tüketicisinin hâlâ tam mülkiyet idealine bağlı olduğunu ifade etti. Bu ideali gerçekleştiremeyenler için ise kiralama, ikinci doğal tercih olmaya devam ediyor.

Modelin hukuki zemini Türk Medeni Kanunu (TMK), Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) ve devre mülk/tatil düzenlemeleriyle destekleniyor.

Uygulama Alanları ve Popüler Bölgeler

Paylaşımlı mülkiyet, Türkiye’de özellikle tatil konutlarında hızla yayılıyor. Şerif Varlı’ya göre en yoğun uygulama alanları:

• Muğla: Bodrum, Fethiye

• İzmir: Çeşme, Urla

• Antalya: Kaş, Kalkan, Alanya

• Aydın: Kuşadası, Didim

Uzmanlara Göre Başarının Anahtarı: Net Sözleşme ve Çıkış Mekanizması

Uzmanlar, sistemin sürdürülebilirliği için çıkış mekanizmasının net tanımlanması gerektiğini vurguluyor. Ortaklardan birinin payını satmak istemesi halinde likidite sorunları ve anlaşmazlık riskleri ortaya çıkabiliyor.

Önerilen çözümler:

• Sözleşmelerle güvence: Ön alım hakkı, bağımsız değerleme ve süre hükümleri detaylandırılmalı.

• Tapuya şerh: Sözleşme maddeleri resmiyet kazandırılmalı.

• Operasyonel düzenleme: Kullanım takvimi, temizlik, bakım gibi konular önceden belirlenmeli.

Kısa dönem kiralamalarda ise 7464 sayılı Kanun gereği izin belgesi ve plaket zorunluluğu bulunuyor.

Geleceğe Bakış: Kurumsal Modeller Geliyor

Şerif Varlı’ya göre, önümüzdeki beş yılda kurumsal yönetim modeliyle çalışan paylaşımlı tatil konutları hızla yaygınlaşacak. ABD’deki Pacaso modeli benzeri uygulamaların Türkiye’ye uyarlanması durumunda sektörün ivme kazanması bekleniyor.

Ayrıca, şehir içi konutlarda aile içi paylı alımların, ticari mülklerde ise Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF) üzerinden büyümenin artacağı öngörülüyor.